Compenserende software en digitale lesmethodes: waar rekening mee houden?

Digitalisering in het onderwijs

De afgelopen jaren heeft het onderwijs grote stappen gezet op het gebied van digitalisering, versneld door de coronacrisis. De Vlaamse overheid investeerde via de Digisprong in laptops en computers. Vanaf het 5de leerjaar krijgen leerlingen hun eigen laptop, wat betere differentiatie mogelijk maakt.

Steeds meer scholen werken 'in de cloud' en gebruiken digitale lesmethodes, vaak in combinatie met papieren methodes. Zowel Alinea als Kurzweil bieden cloudmogelijkheden.

Een inventarisatie van de aanwezige digitale lesmethodes op school dringt zich op.

Bij het gebruik van digitale lesmethodes is het belangrijk om:

1. Aanwezige ondersteunende functies te inventariseren
2. De kwaliteit ervan te beoordelen
3. Mogelijkheden voor combinatie met compenserende software te onderzoeken

HTML5 en toegankelijkheid

Veel educatieve software is nu gebouwd in of omgezet naar HTML5, wat voorlezen via Web2Speech mogelijk maakt. Let op: sommige uitgevers bouwen beveiligingen in die de toegankelijkheid kunnen beperken.

Standaard ingebouwde voorleessoftware vs. compenserende software

Standaard ingebouwde voorleessoftware kan nuttig zijn, maar heeft beperkingen:

• Voldoet niet altijd aan minimumeisen
• Vaak onvoldoende voor leerlingen met ernstige lees- en leerstoornissen
• Beperkt tot één besturingssysteem
• Geen garantie op blijvende (gratis) beschikbaarheid

Compenserende software zoals Alinea en Kurzweil biedt meer voordelen:

• Voldoet aan minimumeisen
• Bruikbaar op elk platform
• Compatibel met ADIBoeken
• Gratis beschikbaar via LeesVoor! voor leerlingen met een attest

Meerwaarde van compenserende software

Naast voorlezen biedt compenserende software:

1. Ondersteuning bij schrijven en studeren
2. Woordvoorspeller en uitgebreid woordenboek
3. Hulp bij het maken van samenvattingen
4. Veilige toetsenfunctie 'eXamode' voor gebruik tijdens examens

Beoordeling van ingebouwde voorleesfuncties

Let bij het beoordelen van ingebouwde voorleesfuncties op:

1. Aanwezigheid van een meeleescursor, belangrijk omdat dit de leerling helpt de concentratie langer vast te houden
2. Aanpasbaarheid van stem en tempo naar de wens van de leerling
3. Type stem: vooraf ingesproken of door software verklankt? Vooraf ingesproken teksten bieden geen aanpassingsmogelijkheden, maar zijn soms aangenamer in het beluisteren.
4. Volledigheid van voorgelezen tekst: worden álle teksten voorgelezen?
5. Meertaligheid en kwaliteit van uitspraak: Alinea en Kurzweil kunnen bijv. vlot schakelen tussen talen.

Conclusie

Laat leerlingen zelf de mogelijkheden van compenserende software en ingebouwde voorleesfuncties vergelijken. Houd rekening met individuele behoeften en voorkeuren. Compenserende software biedt vaak meer functionaliteit en consistentie tussen verschillende vakken.